Dlaczego kolumnowe odmiany jabłoni nie wchodzą do uprawy towarowej?

Na początku odróżnijmy kolumnowe odmiany jabłoni od odmian gatunków ziarnkowych prowadzonych w formie cienkiego wrzeciona, które kształtem zbliżone są do kolumny - to nie jest to samo. Możemy jabłoń szczepioną na podkładce M9 prowadzić w bardzo ścisłym szpalerze, co praktykuje się w nowoczesnych sadach, jednak zachowuje ona naturalną, biologiczną skłonność do rozwoju korony o szerokości ok. 3 m. Użytkowanie tych drzewek Ligola, Gali czy innych odmian szczepionych na M9, które sadzimy co 50 – 70 cm możliwe jest dzięki silnemu cięciu, skracaniu długopędów, także dzięki ułatwieniu w postaci cięcia konturowego.

Natomiast odmiany kolumnowe jabłoni, np. Bolero, Polka, Charlotte, McIntosh Wójcik, Obelisk, Waltz, wykazują naturalną tendencję do specyficznej formy wzrostu w postaci wysokiej kolumny o bardzo wąskiej koronce. Są bardzo zwarte, a ich wzrost na szerokość jest powolny. Osiągają szerokość 30 – 40 cm (maksymalnie 60 cm). Są chętnie użytkowane przez ogrodników – amatorów, działkowców, którzy dysponują niewielką powierzchnią. Bywają sadzone w doniczkach i trzymane na balkonach bloków mieszkalnych. Jednak zainteresowanie nimi w sadach towarowych jest zerowe. Sadzimy jabłonie na podkładkach karłowych, które utrzymujemy bardzo ściśle dzięki silnemu cięciu. Wydawałoby się, że sadzenie jabłoni odmian kolumnowych pozwoliłoby na bardzo silne zagęszczenie sadu (można by je spokojnie sadzić co 30 - 40 cm w rzędzie) bez konieczności pracochłonnego cięcia, co czyni je doskonałymi do intensywnych, supergęstych nasadzeń. Dlaczego nie idziemy w tym kierunku?

Zalety odmian kolumnowych

Podstawowa zaleta jabłoni odmian kolumnowych to ich powolny, silnie ograniczony wzrost na szerokość. Dzięki temu dają się prowadzić w wielkim zagęszczeniu bez pracochłonnego cięcia i formowania koron. Do tego szybko wchodzą w owocowanie. Te dwie cechy są dziś bardzo pożądane w modelu supergęstego sadu intensywnego, którego celem jest jak najszybsze pozyskanie możliwie największego plonu. W bardzo gęstych sadach sadzi się jabłonie karłowe co 0,5 m w rzędzie. Przy międzyrzędziach szerokich na 3 m daje to 6666 drzew na ha. Tymczasem uprawa jabłoni kolumnowych sadzonych co 30 cm w rzędzie pozwoliłaby na ulokowanie 11 110 drzew na hektarze pola przy tej samej szerokości międzyrzędzi.

Co dyskwalifikuje odmiany kolumnowe z produkcji towarowej?

To prawda, że udaje się nasadzić dużo jabłoni kolumnowych na tym samym obszarze, jednak plony uzyskiwane z pojedynczego drzewka są niższe niż w przypadku odmian szczepionych na podkładkach karłowych. Ponadto odmiany kolumnowe charakteryzują się ogólnie gorszymi walorami smakowymi i jakościowymi. Gorzej się wybarwiają. Ponieważ drzewa mają małą liczbę krótkich pędów, liści jest mniej, więc do zawiązków dociera mniejsza ilość asymilatów. Są więc mniejsze, gorzej odżywione. 

Przewodniki odmian kolumnowych są bardzo wiotkie, często się wyłamują pod wpływem wiatru czy ciężaru owoców. Wymagają uważnego prowadzenia przy podporach. Odmiany kolumnowe, chociaż mają stępiony wzrost na szerokość, rosną dość intensywnie na wysokość. Są zatem cienkie i długie. Mają słabo rozwinięte systemy korzeniowe i są bardzo wrażliwe na nie sprzyjające warunki środowiska. Wymagają gleb najwyższej jakości i bardzo dużo troski, na którą ma czas ogrodnik – amator, ale nie sadownik mający pod opieką 50 ha sadu.

Związane z tematem

Odległość między drzewami w rzędzie - jak gęsto sadzić jabłonie?

Dlaczego nie sadzimy w systemie pasowym?