Czerechy - walory deserowe czereśni, wartość przerobowa wiśni

Ogólne cechy czerech

Czerechami nazywa się naturalne mieszańce wiśni i czereśni. Można je zatem określić mianem „czereśniowiśni”. Są to odmiany o tyle ciekawe, że łączą w sobie walory deserowe czereśni oraz wartość przerobową wiśni. Charakteryzują się dobrym smakiem w spożyciu na surowo oraz nadają się do przemysłowego wykorzystania – na soki, kompoty, mrożenie itd. Uniwersalne zastosowanie zapewnia szersze możliwości zbytu owoców, które można sprzedać drożej w kategorii wiśni deserowej, o znacznie lepszych walorach konsumpcyjnych niż popularna Łutówka, a także jako surowiec do przetwórni.

Jeżeli chodzi o smak, owoce czerech przypominają coś pomiędzy wiśnią a czereśnią. Smakują lepiej od typowych wiśni. Mają też bardziej atrakcyjny wygląd, zbliżony do czereśni. Są od nich jednak bardziej miękkie, nieco mniej trwałe w handlu i obficiej sokują.

Drzewa czerech rosną silniej od typowych wiśni, ale przypominają je pokrojem koron. Podobnie jak czereśnie, są bardziej wrażliwe na wymarzanie. Można szczepić je na podkładkach dla wiśni. Spotyka się odmiany samopłodne i obcopłodne. Zapylaczem dla czerech może być odmiana wiśni lub czereśni kwitnąca w zbliżonym terminie. Nasadzenia należy zakładać na cieplejszych stanowiskach, gdzie drzewa są mniej narażone na wymarzanie oraz szkody powodowane przez przymrozki. Poszczególne odmiany różnią się między sobą tolerancją na mrozy, choroby, a także wymaganiami co do warunków glebowych. Wiele z nich to drzewa wytrzymałe oraz dobrze rosnące na uboższych glebach piaszczystych.

Przykładowe odmiany

Popularna odmiana czerechy to Hortensja (albo Królowa Hortensja). Pochodzi z Francji. Jej owoce w smaku przypominają bardziej czereśnie niż wiśnie. Są dosyć atrakcyjne wizualnie – duże, do 2,5 cm średnicy i 8 g masy, w kształcie krągłe. Dojrzewają na przełomie czerwca i lipca. Skórka koloru jasnoczerwonego, a miąższ jasny. Sok bezbarwny. Kwitnie wcześnie, co wystawia ją na szkodliwy wpływ przymrozków. Późno wchodzi w okres owocowania, plonuje średnio obficie lub słabo. Uznawana za samopylną, ale z uwagi na słabsze owocowanie, najlepiej zapewnić jej towarzystwo wcześnie kwitnącej wiśni lub czereśni. Bardzo dobrze rośnie na przepuszczalnych, piaszczystych glebach. Pokrojem drzewo zbliżone jest do czereśni, osiąga do 4,5 m wysokości.

Inna odmiana czerechy o lepszych walorach produkcyjnych to ukraińska Czudo Wisznia. Drzewa rosną silnie, kwitną wcześnie, plonują regularnie, ale wyraźny wzrost plonu notuje się po 5 – 6 latach. Odmianę wyróżniają niezwykle atrakcyjne, bardzo duże (8 – 8,5 g), ciemnoczerwone owoce o nerkowatym kształcie. Miąższ, podobnie jak skórka, jest ciemnoczerwony. Sok czerwony. Dojrzewają z końcem czerwca.

Inne odmiany Czerechy to Książęca, Gubeńska, Kleparowska.

Powolny wzrost popularności

Jak do tej pory, czerechy największą popularnością cieszą się wśród ogrodników amatorskich, którzy poszukują nietypowych roślin sadowniczych albo mają mały ogród i chcą posadzić drzewo, którego owoce będą smaczne na surowo oraz będą nadawały się do domowego przetwórstwa.

Zainteresowanie uprawą towarową czerechy jest w Polsce bardzo niskie, choć dla sadowników profesjonalnych może być pewną wskazówką co do charakterystyki tych mieszańców, że niektórzy pomolodzy klasyfikują jako czerechy węgierskie odmiany wiśni (np. Debreceni Botermo, Groniastą z Ujfehertoi czy Pandy 103).

Wydaje się, że uprawa tych odmian będzie w najbliższych latach przybierała na znaczeniu, gdyż w Polsce nie jest dostatecznie zagospodarowany rynek wiśni deserowych. Przemysłowa Łutówka w coraz mniejszym stopniu spełnia wyśrubowane wymagania konsumentów.