Odrosty korzeniowe - dlaczego i w jaki sposób powinniśmy je usuwać?

Podkładki mają skłonność do wypuszczania odrostów korzeniowych

Wyprodukowana w szkółce roślina sadownicza nie jest organizmem jednolitym genetycznie. Składa się z dwu komponentów – podkładki, czyli ukorzenionej rośliny charakteryzującej się pewnymi korzystnymi cechami, przede wszystkim zdolnością wytwarzania wytrzymałego, bujnego systemu korzeniowego, którym penetruje glebę, oraz zaszczepionej na podkładce odmiany szlachetnej. Tak więc podkładka swoimi korzeniami przerasta glebę w poszukiwaniu wody i soli mineralnych, które przekazuje do szlachetnej części rośliny, odpowiedzialnej za wytwarzanie owoców.

Stosowane w sadownictwie podkładki przejawiają mniejszą bądź większą skłonność do wytwarzania odrostów. Łatwo usuwa się te, które wyrastają z nadziemnej części rośliny poniżej miejsca szczepienia (można je po prostu energicznym ruchem wyrwać). Trudniej zwalczyć odrosty wyrastające z systemu korzeniowego.

Szkody spowodowane wyrastaniem odrostów

Inaczej niż w przypadku niektórych roślin ozdobnych, odrosty korzeniowe roślin sadowniczych nie mają żadnej wartości użytkowej. Nie należy wykorzystywać ich do rozmnażania wegetatywnego. Owoców z nich nie będzie, ponieważ pochodzą od podkładki, czyli rośliny dzikiej. Ich powstawanie jest niepożądane, bo osłabia wzrost owoców. Takie odrosty kradną substancje odżywcze szlachetnej części drzewa lub krzewu, osłabiając jej wzrost. Mogą być również porażane przez choroby bądź atakowane przez szkodniki, które będą się z nich przenosić na część szlachetną rośliny. Odrosty będą na to tym wrażliwsze, że nie opryskujemy ich środkami ochrony roślin.

W sadach profesjonalnych odrosty korzeniowe są problemem z uwagi na gromadzące się na nich mszyce (w tym bawełnicę korówkę) i ryzyko zainfekowania rośliny groźnymi chorobami (szarką, zarazą ogniową). Rzadko ustawia się opryskiwacz w taki sposób, aby objął opryskiem również wyrastające nisko nad ziemią odrosty. Co więcej, odrosty korzeniowe pochłaniają rozpylane przy użyciu belki herbicydy systemiczne (glifosat), co może nie spowoduje zamierania wyrośniętego drzewa, ale niepotrzebnie je zatruje i osłabi jego wzrost.

Jak usuwać odrosty korzeniowe?

Odrosty powinny być usuwane najszybciej jak to możliwe. Należy to jednak zrobić prawidłowo. Nie pomoże wycięcie bądź skoszenie odrostu korzeniowego tuż nad poziomem gleby, gdyż nie tylko nie zatrzyma jego wzrostu, lecz jeszcze go rozkrzewi. Aby w pełni usunąć odrost, należy delikatnie zdjąć leżącą nad nim warstwę gleby i wyciąć go tuż przy korzeniu, z którego wyrasta. Takie działanie, o ile możliwe w uprawie amatorskiej, w sadach profesjonalnych mogłoby być zbyt pracochłonne, dlatego należy w nich odrosty regularnie przycinać, najlepiej przed zastosowaniem herbicydu. Można to zrobić podczas zimowego cięcia bądź o każdej innej porze roku.

Inni ogrodnicy zalecają, aby przy ręcznym wycinaniu odrostów, jeżeli nie możemy się dokopać do ich nasady, przy pomocy sekatora uszkodzić je możliwie najmocniej (rozdrobnić, ponacinać, zgnieść). Ograniczy to ich zdolność odrastania. Ryzyko otwarcia wrót do infekcji przez patogeny należy zaakceptować.

Problem zaczyna się już w szkółce

Zwraca się uwagę na różną intensywność powstawania odrostów korzeniowych w różnych sadach, w których zastosowano taką samą podkładkę. Sugeruje się, że problem odrostów zaczyna się jeszcze w szkółce. Inicjowanie się odrostów korzeniowych może być widoczne już w systemie korzeniowym dostarczanego materiału szkółkarskiego, a miejsca takie powinny być przez szkółkarza usuwane. Drugi czynnik to metoda sadzenia. Im więcej po umieszczeniu drzewka w glebie będzie korzeni skierowanych pionowo w górę, a nie w dół, tym więcej problemów z odrostami. Największe ryzyko występuje przy sadzeniu drzewek z wykorzystaniem sadzarki.