Vectorite - fungicyd aplikowany przez pszczoły rozwiąże problem z szarą pleśnią?

Moda na ochronę biologiczną

Badania w dziedzinie ochrony roślin są dziś ukierunkowane nie tyle na poszukiwanie nowych substancji aktywnych, lecz na zapobieganie negatywnym skutkom ich wycofywania. Z biegiem lat program ochrony roślin staje się coraz bardziej okrojony, wypadają z niego kolejne pozycje, a w ich miejscu powstaje luka, gdyż nowych środków ochrony roślin przybywa bardzo powoli. W przypadku wielu chorób i szkodników, które można by zwalczać skutecznie, pozostaje nam jedynie profilaktyka, a w przypadku znacznego porażenia – likwidacja plantacji. Obserwujemy ewidentny zwrot ku biologicznym i biotechnicznym metodom ochrony roślin, które jednak nie dają takiej skuteczności, co rozwiązania konwencjonalne.

Konsumenci poszukują żywności zdrowej, bez pozostałości ŚOR w plonie. Które owoce można jednak uznać za niezdrowe? Dużo szkodliwsze dla zdrowia jest spożywanie produktów z mikotoksynami (rakotwórczymi i mutagennymi substancjami wydzielanymi przez grzyby chorobotwórcze) niż tych zawierających legalny poziom pozostałości środków ochrony roślin, których zadaniem jest właśnie zapobiegać zanieczyszczeniom plonu mikotoksynami. Dlatego zdrowe są przede wszystkim owoce prawidłowo chronione przed chorobami.

Tak czy owak, na znaczeniu zyskują preparaty biologiczne, które nie są pozbawione zalet. Ponieważ nie stanowią zagrożenia dla konsumentów ani środowiska, nie dotyczą ich okresy karencji bądź są one bardzo krótkie. Dopuszcza się zatem oprysk preparatem biologicznym nawet w dniu zbiorów, aby wydłużyć trwałość handlową owoców. Wiele z nich wykazuje skuteczność konkurencyjną względem preparatów konwencjonalnych i w praktyce rolniczej stanowi ich doskonałe uzupełnienie. Z pewnością opłaca się ten sektor rozwijać, gdyż wiele jest gatunków grzybów, bakterii i wirusów, których skuteczności w uprawach rolniczych nie wykazano, a mogłyby zabezpieczać nasze plony przed chorobami i szkodnikami.

Vectorite – biologiczny fungicyd aplikowany przez pszczoły

Vectorite to pierwszy środek grzybobójczy, który aplikowany jest do roślin przez pszczoły. Zabezpiecza uprawy owoców jagodowych (truskawka, borówka wysoka, malina) przed rozwojem szarej pleśni, czyli najpowszechniejszej choroby tych gatunków, która powoduje psucie się owoców. Czynnikiem aktywnym preparatu jest szczep grzyba Clonostachys rosea CR-7. Jest on antagonistą grzyba patogenicznego Botrytis cinerea, czyli sprawcy szarej pleśni.  

Zabezpieczenie kwiatów ma w ochronie przed szarą pleśnią znaczenie podstawowe, gdyż są one infekowane przez zarodniki patogenu rozwijające się na szczątkach roślinnych z poprzedniego sezonu. Porażone kwiaty zamierają w całości bądź wydają zdeformowane, brunatne, zgniłe owoce bez wartości handlowej.

Preparatu Vectorite nie aplikuje się przy pomocy opryskiwacza, lecz przez pszczoły. Dzięki temu dociera on wprost do kwiatostanu. Pożyteczny szczep grzyba infekuje kwiatostan, zabezpieczając go przed wniknięciem patogenu.

Fungicyd ma formę proszku, który umieszcza się u wylotu uli. Ule muszą być skonstruowane w taki sposób, aby wylatujące pszczoły „ocierały się” o dystrybutor fungicydu i by przyczepiał się on do ich odnóży. Preparat jest nieszkodliwy dla roślin oraz owadów.

Na pojawienie się tego preparatu w Polsce będziemy musieli jeszcze długo poczekać. Obecnie jest on w użyciu w Stanach Zjednoczonych, gdzie zatwierdzono go do ochrony truskawek, malin, pomidorów i słonecznika przed szarą pleśnią oraz zgnilizną twardzikową. W Kanadzie z powodzeniem wykorzystuje się go w ochronie rzepaku jarego przed zgnilizną twardzikową. Aktualnie w Europie badania nad fungicydem prowadzą ośrodki szwajcarskie.