Kiedy w sadzie skrzypi - jak zwalczać skrzyp polny?
Dlaczego skrzyp polny jest tak uciążliwym chwastem? – biologia rośliny
Problemy ze skrzypem polnym w uprawach rolniczych wynikają z kilku powodów. Jest to roślina wieloletnia z rozbudowanym organem podziemnym w postaci kłącza, w którym gromadzi substancje odżywcze. Wykorzystuje je do odnowy pędów po ich ewentualnym zniszczeniu. Dlatego w ograniczaniu występowania skrzypu bezskuteczne jest jego wykaszanie, wyrywanie czy parzenie łodyg i liści herbicydami o działaniu kontaktowym.
W zwalczaniu skrzypu polnego bezskuteczne są również zabiegi wypalania roślinności, gdyż chwast regeneruje część nadziemną z organów podziemnych, a nawet rozrasta się silniej, szybko zastępując inne wyeliminowane przez ogień rośliny.
Skrzyp może rozmnażać się wegetatywnie, a zatem po rozdrobnieniu jego kłącza podczas zabiegów mechanicznych, powstaną fragmenty, z których wyrosną nowe rośliny. Ponadto skrzyp bardzo głęboko się korzeni. Jego rozłogi rozmieszczone są w warstwie gleby do 70 – 90 cm. Tak głębokie zaleganie części podziemnych bardzo utrudnia wytępienie skrzypu za pomocą mechanicznej uprawy gleby, gdyż nawet zespoły robocze głębosza nie zagłębiają się w podłoże do tego poziomu. Głębokiemu korzenieniu się skrzyp zawdzięcza także niskie wymagania co do zasobności podłoża, gdyż może pobierać składniki pokarmowe oraz wodę z głębszych jego warstw.
Charakterystyczny pokrój rośliny – występowanie łuskowatych, choinkowato rozmieszczonych, wysyconych krzemionką liści o bardzo małej powierzchni, utrudnia zwalczanie skrzypu przy pomocy preparatów chemicznych. Z powodu niewielkiej powierzchni, na której może zatrzymać się ciecz robocza, jej wnikanie do rośliny jest ograniczone.
Skrzyp charakteryzuje się również wysoką zdolnością dostosowywania się do nowych warunków środowiska. Uważa się go za roślinę stanowisk kwaśnych i wilgotnych, jednak w ostatnich latach obserwuje się skrzyp nawet na terenach o zasadowym odczynie gleby. Niemniej jednak wapnowanie i regulacja stosunków wodnych pozostają podstawową praktyką pozwalającą ograniczyć presję tego chwastu.
Jakimi metodami można zwalczyć skrzyp polny?
- Metoda chemiczna – najskuteczniejsza, jednak przeciw skrzypowi nie działa najpowszechniej stosowana w sadownictwie do zwalczania chwastów substancja czynna – glifosat. Nie nadają się także preparaty o działaniu parzącym (np. kwas pelargonowy), lecz muszą być stosowane środki działające systemicznie, które wnikną do rośliny i uśmiercą jej część podziemną.
- Mechaniczna uprawa gleby – bardzo ograniczona skuteczność. Zwalczenie chwastu wymaga licznych, pracochłonnych, starannych zabiegów uprawowych. Części nadziemne chwastu muszą być ciągle niszczone, naruszać trzeba również części podziemne poprzez uprawę mechaniczną. Długotrwałe stosowanie tej praktyki osłabia chwast, bo uniemożliwia mu prowadzenie fotosyntezy i wyczerpuje zapasy substancji odżywczych nagromadzone w kłączu.
- Metoda agrotechniczna – stosowanie w przedplonie roślin tworzących zwarty łan, aby zagłuszyły skrzyp. Nadaje się do tego m. in. gorczyca, trawy, łubiny, strączkowe pastewne. Skrzyp polny jest rośliną wrażliwą na zacienienie przez bardziej ekspansywne gatunki, a jednocześnie w niewielkim stopniu reagującą na zastosowane nawożenie azotowe. Dlatego pod przedplon należy zadać wysoką dawkę azotu, aby pobudzić go do silnego wzrostu wegetatywnego. Zwiększy to szanse na zagłuszenie skrzypu. Trzeba jednak pamiętać, że rośliny motylkowate źle reagują na wysokie dawki nawożenia azotem, bo mają zdolność wiązania tego pierwiastka z powietrza.
- Ściółkowanie – bardzo niska skuteczność. Skrzyp polny przerasta ściółki organiczne ze słomy czy trocin. Z uwagi na zacienienie, w pewnym stopniu ogranicza jego występowanie ściółkowanie agrowłókniną, jednak długi czas skrzyp płoży się pod nią. Możliwe jest również przebicie agrowłókniny przez pędy skrzypu.
- Wapnowanie i melioracja.
Zwalczanie skrzypu polnego przed założeniem sadu
Stanowisko, na którym planujemy założyć sad, powinno zostać starannie oczyszczone z roślin niepożądanych, w szczególności zaś z chwastów wieloletnich, które mają skłonność do odrastania pomimo wykonywanych zabiegów uprawy mechanicznej i po posadzeniu drzew lub krzewów owocowych, byłyby dla nich dużym zagrożeniem.
Sadownik często zastaje pole zaniedbane, zakwaszone, porośnięte skrzypem polnym. Chwast bezwzględnie należy wytępić jeszcze przed sadzeniem roślin. Jednocześnie występująca na danym terenie roślinność powinna być dla producenta pierwszym sygnałem co do wartości stanowiska pod uprawę wieloletnią. Porośnięcie pola przez skrzyp polny może świadczyć nie tylko o nie uregulowanym odczynie gleby, ale także o jej nadmiernej wilgotności głębszych warstw gleby. Skrzyp, podobnie jak rośliny sadownicze, korzeni się głęboko i może świadczyć o zbyt wysokim dla drzew owocowych poziomie wody w gruncie. Należy wykonać odkrywkę glebową i sprawdzić poziom zalegania wód gruntowych oraz obecność oglejenia, które informuje o występowaniu w glebie warunków beztlenowych, których przyczyną mogą być okresowe zalania pola.
Na etapie przygotowywania stanowiska częstą praktyką są opryski odłogu glifosatem (np. Roundup 360 SL, Agrosar 360 SL). Ten herbicyd totalny zwalcza większość gatunków chwastów, co pozwala oczyścić teren z roślin dziko rosnących, jednak jest bezskuteczny w niszczeniu skrzypu polnego. Po oprysku glifosatem pozostanie on na polu i zarośnie je po pewnym czasie. Najłatwiej zniszczyć skrzyp polny, stosując glifosat w mieszaninie z inną substancją, MCPA, która jest skuteczna w likwidacji uciążliwego chwastu. Można wykonać mieszaninę zbiornikową Agrosar 360 SL (5 l/ha) + Chwastox Extra 300 SL (2,5 l/ha). Warto zakwasić wodę do oprysku, aby poprawić stabilność glifosatu. W takiej mieszaninie glifosat jest komponentem przeciwko szerokiemu spektrum chwastów jedno – i dwuliściennych, zaś MCPA uzupełnia jego działanie o zwalczanie skrzypu polnego. Przeciwko skrzypowi polnemu działa również substancja aktywna 2,4 – D występująca w preparacie Aminopielik Standard 600 SL.
Metoda chemiczna ma podstawowe znaczenie w likwidacji skrzypu polnego, jednak nie wszędzie może być stosowana (gospodarstwa ekologiczne). W miejscach, gdzie nie można stosować środków chemicznych, lub też jako uzupełnienie metody chemicznej, powinny być stosowane mechaniczne zabiegi uprawy gleby oraz wysiew w przedplonie roślin tworzących gęsty łan.
Zwalczanie skrzypu polnego w istniejących sadach
Ponieważ w istniejących sadach nie możemy przeprowadzić skutecznej uprawy mechanicznej gleby, zwalczanie skrzypu polnego jest trudniejsze niż na polach leżących odłogiem bądź obsiewanych uprawami jednorocznymi. Jedyną realną metodą pozbycia się tego chwastu jest wykonanie oprysku MCPA (w mieszaninie z glifosatem, aby skutecznie zwalczyć różne gatunki chwastów porastających rzędy drzew), o czym pisano w poprzednim akapicie.
Związane z tematem
Odczyn i twardość wody a skuteczność oprysku
Czy sadownictwo poradzi sobie bez glifosatu? Czym go zastąpimy?
Komentarze
bo tępych trzeba tępić!