SUSZA a chlorek wapnia na poprawę jędrności jabłek i gruszek
Pozakorzeniowe dostarczanie wapnia wzrastającym zawiązkom to potrzeba bezdyskusyjna – bez tego zabiegu, wciąż niestety w polskim sadownictwie zaniedbywanego, nie ma mowy o wyprodukowaniu wysokiej jakości jabłek i gruszek. Również owoce drzew pestkowych można, a nawet powinno się dokarmiać wapniem przed zbiorami. Pierwiastek ten warunkuje jędrność owoców, zapewnia ich trwałość w przechowywaniu oraz w obrocie handlowym, zapobiega również licznym chorobom przechowalniczym takim jak gorzka plamistość podskórna jabłek (GPP) czy skorkowacenie miąższu gruszek.
SKUTECZNY PROGRAM DOKARMIANIA ROŚLIN WAPNIEM I KRZEMEM
W przypadku owoców ziarnkowych przyjmuje się, że drzewo posiada zdolność do zaopatrywania ich w wapń mniej więcej do osiągnięcia przez zawiązki wielkości orzecha włoskiego, co następuje na ok. 6 tygodni po kwitnieniu, przeważnie w połowie czerwca. Wapń, który roślina na tym początkowym etapie kieruje do zawiązków jest na bieżąco pobierany z gleby bądź pochodzi z zapasów nagromadzonych w tkankach.
Później drzewo traci już zdolność odżywiania zawiązków wapniem, a w miarę zwiększania się ich rozmiarów, dostarczona do tego momentu ilość pierwiastka ulega jedynie rozcieńczeniu. Prawie zawsze jest to ilość niewystarczająca do wyprodukowania wysokiej jakości owoców. Po opadzie czerwcowym aż do zbiorów musi więc zostać przeprowadzona seria przynajmniej kilku opryskiwań związkami wapnia, aby dostarczyć ten składnik bezpośrednio do zawiązków.
Do dokarmiania zawiązków wapniem stosuje się najczęściej sole wapnia – chlorek i saletrę.
Saletra wapniowa jest nawozem wzbudzającym kontrowersje, bo prócz wapnia zawiera też azot, który może pogorszyć wybarwienie owoców (jest to bez znaczenia w uprawie odmian zielonoowocowych, np. Mutsu, Golden Delicious czy Chopin), opóźnić dojrzewanie owoców i spowodować ich przerastanie oraz pobudzić drzewa do wzrostu wegetatywnego, który w drugiej połowie sezonu powinien już wyhamowywać. Dlatego nawóz ten powinien być rozważnie stosowany w sadach jabłoniowych i gruszowych.
Powszechnie wykorzystuje się natomiast chlorek wapnia jako nawóz tani i bardzo skutecznie zwiększający zawartość Ca w zawiązkach. W świetle prowadzonych badań, prócz poprawy jakości owoców, może on także wpływać na wyższą tolerancję stresu suszy przez rośliny. Byłby to dodatkowy argument przemawiający za jego stosowaniem w praktyce sadowniczej, gdyż susza rolnicza coraz częściej nawiedza nasz kraj.
Liczne badania dokumentują, że różne gatunki roślin pozytywnie reagują na opryski bądź podlewanie chlorkiem wapnia w okresach suszy. Nabudowują większą masę nadziemną oraz mają większą liczbę i powierzchnię liści. W liściach roślin opryskiwanych CaCl2 stwierdza się wyższą zawartość chlorofilu.
W czasie niedoborów wody, na skutek wzmożonego rozkładu białek, w roślinach gromadzi się amoniak. Rośliny poddawane stresowi suszy mają większą zawartość związków amonowych niż rośliny rosnące w warunkach optymalnych. Amoniak jest toksyczny dla komórek i uszkadza ściany komórkowe. Opryskiwania chlorkiem wapnia ograniczają zawartość amoniaku w roślinach poddawanych stresowi suszy, wykazują zatem względem nich działanie ochronne. Wapń odgrywa istotną rolę w regulowaniu właściwości błon komórkowych, które jako pierwsze reagują na stresy. Z kolei chlor czasowo ogranicza transpirację (parowanie wody z rośliny), co wspomaga rośliny podczas okresowej suszy.
W badaniach korzystny wpływ stosowania chlorku wapnia na parametry wzrostu roślin obserwuje się w przypadku niskich stężeń nawozu, które w sadownictwie wykorzystujemy do dokarmiania zawiązków (0,3 – 0,5% CaCl2).
Należy jednak pamiętać o prawidłowej praktyce stosowania chlorku wapnia, gdyż w niekorzystnych warunkach może objawić się fitotoksyczne działanie tego nawozu. Opryskiwania nawozami wapniowymi najlepiej przeprowadzać późnym popołudniem lub wieczorem, przy bezwietrznej pogodzie, gdy temperatura powietrza wynosi 12–15 °C. Stosowanie go w pełnym słońcu, w temperaturze ≥ 25 °C podnosi ryzyko fitotoksycznego działania nawozu na liście i zawiązki.
Dodatkiem łagodzącym parzące działanie chlorku wapnia są aminokwasy. Mogą one również poprawić tolerancję roślin na suszę. Szczególne znaczenie ma tu wolna prolina, która powstaje w liściach podczas stresu wodnego. Bierze udział w procesach adaptujących rośliny do stresu i przyczynia się do wydajniejszego pobierania wody. Wspomaga utrzymanie odpowiedniego turgoru (uwodnienia) liści.
Komentarze
Brak komentarzy