Samodzielna produkcja sadzonek truskawek z rozłogów

Samodzielne rozmnażanie truskawek jest dużo prostsze od produkcji drzewek owocowych. Rośliny wytwarzają bowiem rozłogi, które – z jednej strony – są utrapieniem plantatorów, bo muszą być chemicznie lub mechanicznie usuwane, aby nie osłabiały owocowania, z drugiej – pozwalają na szybkie i tanie powiększenie areału uprawy.

Na samodzielną produkcję sadzonek truskawek decydują się najczęściej posiadacze mniej dochodowych plantacji przemysłowych. Kupują w szkółce materiał nasadzeniowy na obsadzenie jednej trzeciej lub połowy posiadanego obszaru, a resztę uzupełniają sadzonkami swojej produkcji. Ten sposób rozmnażania jest również bardzo często praktykowany przez działkowców.

Uwaga na odpowiedzialność karną

Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie odmiany mogą być we własnym zakresie rozmnażane. Wybrane odmiany truskawek podlegają ochronie prawnej, a ich rozmnażanie, nieważne, czy na użytek własny, czy celem wprowadzenia do obrotu handlowego, stanowi przestępstwo (nie wykroczenie!), które zagrożone jest poważnymi sankcjami.

Czytaj więcej: Samodzielne rozmnażanie truskawek nie zawsze legalne!

Przeważnie jednak rozmnaża się samodzielnie stare odmiany (np. Senga Sengana, Polka), które znajdują zastosowanie w produkcji przemysłowej i amatorskiej, a ich licencja już wygasła.

Zalety i wady samodzielnej produkcji sadzonek truskawek

Do zalet samodzielnego rozmnażania truskawek należy to, że możemy uzyskać rośliny, które są genetycznymi klonami roślin matecznych – w pełni powtarzają ich cechy. Ponadto możemy sporo zaoszczędzić na materiale szkółkarskim.

Wady są natomiast takie, że pozyskane sadzonki mogą charakteryzować się gorszą jakością. Nie znamy ich statusu zdrowotności - mogą być porażone przez choroby lub zaatakowane przez szkodniki. Produkcja rozłogów osłabia rośliny mateczne, bo truskawki potomne muszą być przez pewien czas przez nie odżywiane. Na plantacji matecznej można spodziewać się gorszego owocowania w przyszłym sezonie.

Nowoczesna i profesjonalna plantacja truskawek, zarówno deserowych, jak i na potrzeby przemysłu, powinna powstawać z kwalifikowanego materiału szkółkarskiego, którego produkcja jest urzędowo nadzorowana.

Przygotowanie plantacji matecznej i termin pobierania sadzonek

O plantację produkcyjną, z której mają być pobierane sadzonki, trzeba dbać już od początku sezonu, a więc jeszcze przed zbiorami.

Plantacja mateczna powinna być prawidłowo nawożona w okresie wiosny, aby w glebie nie brakowało potasu i azotu. Po zbiorach owoców należy uzupełnić nawożenie azotem, rozsiewając jego drugą w sezonie dawkę. O plantację mateczną warto zadbać, pobudzając ją do bujnego wytwarzania silnych rozłogów poprzez dokarmianie dolistne. Stymulujący wpływ na wzrost wegetatywny roślin ma oprysk mocznikiem w mieszaninie z siarczanem magnezu.

O ile to możliwe, plantacja, z której zamierzamy pobierać sadzonki, powinna być nawadniana w okresach niedoborów wody.

Ogromną rolę spełnia prawidłowa ochrona plantacji matecznej przed chorobami i szkodnikami, w przeciwnym razie przejdą one na produkowane sadzonki. Największym zagrożeniem jest werticilioza. Grzyb patogeniczny, będący sprawcą tej choroby, poraża system korzeniowy truskawek i powoduje ich zamieranie. Jest bardzo trwały w środowisku glebowym. Jego zawleczenie na teren nowo zakładanej plantacji może poskutkować długotrwałym wyłączeniem działki z uprawy niektórych gatunków roślin, które są porażane przez werticiliozę, np. drzew owocowych, ziemniaka, papryki, pomidora, ogórka, róż, rzepaku i wielu innych. Mączniak prawdziwy truskawki oraz biała i czerwona plamistość liści to inne choroby, od których powinna być wolna plantacja mateczna. Nie powinny na niej również występować szkodniki, np. nicienie (węgorek truskawkowiec, węgorek chryzantemowiec, niszczyk zjadliwy), przędziorki i roztocz truskawkowiec. Plantacja mająca służyć za źródło sadzonek powinna być regularnie lustrowana. Należy z niej usuwać rośliny noszące objawy żerowania szkodników systemu korzeniowego oraz chorób systemu korzeniowego, a także chorób wirusowych (np. żółtaczki czerwcowej).

Aby uzyskać zdrowe, wartościowe sadzonki, plantacja mateczna powinna być również odchwaszczana.

Pora na rozmnażanie truskawek przez rozłogi przychodzi po zbiorze owoców. Rozłogi powstają praktycznie do września. Jeżeli nie są usuwane, ukorzeniają się i powstają z nich rośliny potomne. Plantacji matecznej nie należy kosić po zbiorze owoców, bo powstrzymuje to wytwarzanie rozłogów. Sadzonki najlepiej pobierać w dzień pochmurny, aby ograniczyć ich więdnięcie i przesychanie.

Sposób produkcji i pielęgnacji sadzonek z rozłogów

Najlepsze sadzonki do powiększania areału plantacji to sadzonki doniczkowane.

Aby je wyprodukować, należy przygotować pojemniki oraz podłoże. Sprawdzają się plastikowe wielodoniczki lub mniejsze czy większe doniczki pojedyncze. Jeżeli chodzi o podłoże, powinno być ono wolne od patogenów i szkodników. Musi być to materiał o odpowiednich stosunkach powietrzno – wodnych oraz właściwym odczynie (optymalne pH dla truskawki zawiera się w zakresie 5,5 – 6,5), aby tworzył dogodne warunki dla rozwoju systemu korzeniowego. Kwestią drugorzędną jest jego zasobność w składniki pokarmowe, które mogą być dostarczane drogą pozakorzeniową (poprzez opryskiwanie sadzonek roztworami nawozów lub gotowymi odżywkami). Dostępne są także specjalne podłoża o zbilansowanym składzie składników pokarmowych potrzebnych sadzonkom truskawek. Oczywiście stanowisko, na którym będą wysadzane truskawki musi zostać odpowiednio przygotowane, aby umożliwić im prawidłowy wzrost – bardzo ważne jest wprowadzenie w głąb gleby superfosfatu, gdyż fosfor ma kluczowe znaczenie dla procesu ukorzeniania się roślin.

Do pobierania sadzonek nadają się roślinki o 2 – 3 liściach, które mają już zainicjowane korzenie. Sadzonkę odcina się z około 2 – centymetrowym fragmentem rozłogu. Następnie umieszcza ją w doniczce z koniecznie zwilżonym podłożem. Jeżeli liczba liści jest nadmierna w stosunku do słabego systemu korzeniowego, część liści powinno się usunąć, aby nie obciążać sadzonek nadmierną transpiracją.

Doniczek z sadzonkami nie powinno się ustawiać w nadmiernie nasłonecznionym miejscu. W pierwszym tygodniu powinny być przykryte przepuszczalną dla światła folią. Konieczne jest również regularne zraszanie. Okrywanie folią oraz zraszanie ma na celu utrzymanie wysokiej wilgotności – to bardzo ważne dla ukorzenienia się sadzonek, które mają słabo wykształcony i naruszony ich wykopywaniem system korzeniowy.

Sadzonki doniczkowane z rozłogów są gotowe do wysadzenia na miejsce docelowe już po około 3 tygodniach, jednak można dać im więcej czasu na lepsze ukorzenienie się.

Starsze rośliny potomne, z bardziej rozwiniętym systemem korzeniowym, można odciać, przenieść i wysadzić bezpośrednio na miejsce stałe jako sadzonki zielne. Liście powinno się przerzedzić. Stanowisko musi być już przygotowane. Rośliny sadzi się w docelowym rozstawie. Konieczne jest ich podlanie. Ryzyko, że taka sadzonka się nie przyjmie jest wyższe niż w przypadku sadzenia na miejsce stałe sadzonek doniczkowanych.

Związane z tematem

Zabiegi na plantacjach truskawek po zbiorze owoców

W którym systemie prowadzić truskawki: rzędowym, rzędowo - pasowym czy zagonowym?