Ściółkowanie plantacji truskawek słomą

Wyściełanie podłoża słomą to zabieg agrotechniczny stosowany powszechnie na profesjonalnych plantacjach truskawek, a czasem również w uprawach amatorskich. Osoby mające mniejsze, hobbystyczne plantacje truskawek powinny w miarę możliwości ściółkować glebę słomą, aby ograniczyć pracę ręczną i nie musieć kilkakrotnie pielić chwastów.

Zalety i wady ściółkowania truskawek słomą

Ściółkowanie plantacji truskawek słomą ogranicza wzrost zachwaszczenia, co pozwala zmniejszyć zużycie herbicydów, na działanie których truskawki są roślinami wrażliwymi. Zmniejsza ryzyko porażenia owoców przez szarą pleśń (gnicie truskawek). Ponadto ułatwia zbiór owoców i nie powoduje ich zabrudzenia, gdyż nie mają one bezpośredniego kontaktu z glebą.

Zastosowanie ściółki ze słomy zmniejsza negatywny wpływ suszy na uprawę, gdyż ogranicza parowanie wody z gleby. W sezony szczególnie przekropne może jednak podnosić wilgotność na terenie plantacji i wzmagać presję chorób grzybowych. Pokrycie gleby słomą przeciwdziała procesowi erozji gleby, czyli obniżaniu jej żyzności przez destrukcyjny wpływ wiatru i deszczu. Ogranicza udeptywanie gleby, poprawia jej stabilność w okresie intensywnych opadów deszczu.

Stosowanie słomy, o ile zostanie ona pozostawiona na plantacji, a nie wygrabiona i wywieziona, wzbogaca stanowisko w materię organiczną i w ujęciu długookresowym zaopatruje glebę w składniki mineralne, które są uwalnianie przez mikroorganizmy w procesie mineralizacji słomy. Na krótko po zastosowaniu słoma zubaża jednak stanowisko w niezbędnie potrzebny roślinom azot. Jest to bowiem materiał bogaty w węgiel, a ubogi w azot. Mikroorganizmy glebowe zużywają na mineralizację słomy azot zawarty w podłożu, odbierając go truskawkom. Stosując ściółki organiczne, należy pamiętać o dodatkowej dawce azotu.

Czytaj więcej: Ściółki organiczne to wyższa dawka azotu w nawożeniu

Wadą ściółkowania plantacji słomą jest wnoszenie wraz ze słomą nasion roślin uprawnych, które kiełkują i zachwaszczają truskawki jako samosiewy. Trzeba pamiętać, że ściółka nie rozwiązuje całkowicie problemu zachwaszczenia, bo są gatunki chwastów (szczególnie wieloletnie, np. ostrożeń polny, skrzyp polny, ale także roczne, np. żółtlica drobnokwiatowa, szarłat szorstki), które przebijają się przez jej 10 – 15 – centymetrową warstwę. Walka z nimi jest po ściółkowaniu jeszcze trudniejsza, bo nie ma możliwości wykonania uprawy mechanicznej gleby.

Którą słomę wybrać?

Słoma do ściółkowania (szczególnie w dużych ilościach) jest materiałem coraz trudniej dostępnym producentom owoców. Wynika to z faktu, że rolnicy uprawiający zboża, a nie prowadzący produkcji zwierzęcej, są coraz bardziej świadomi spadku żyzności gleby na skutek wywożenia słomy z pola i potrzeby reprodukcji glebowej materii organicznej. Wolą rozdrabniać i przyorywać słomę, aby wzbogacać własne pole w materię organiczną.

Plantatorzy truskawek mogą pozyskiwać słomę ze swojego gospodarstwa, z innych upraw, które stosuje się w płodozmianie obok truskawek, o ile tylko uprawiane w płodozmianie gatunki dają słomę jako plon uboczny.

Do ściółkowania sadów i plantacji owoców najczęściej stosowana jest słoma zbożowa. Dobrze sprawdza się słoma z pszenicy i żyta, gorsza jest słoma owsiana. Możliwe jest również wykorzystanie innych materiałów, m. in. słomy rzepaczanej albo gorczycznej, słomy z miskanta olbrzymiego, topinambura czy roślin motylkowatych (np. wyki, łubinu).

Fot. 1. W ściółkowaniu plantacji truskawek nie sprawdza się siano (wysuszona, skoszona trawa). Ma tendencję do szybkiego zagniwania, rozwijają się na niej grzyby pleśniowe, a dodatkowo szybko ulega sfilcowaniu, tworząc zbitą, trudno przepuszczalną dla powietrza warstwę.

Wybór materiału do ściółkowania zależy przede wszystkim od jego dostępności. Powinno się raczej unikać materiałów zanieczyszczonych nasionami roślin, które są uciążliwymi, trudnymi w zwalczaniu chwastami fakultatywnymi (chodzi głównie o samosiewy rzepaku i gorczycy).

Ile pierwiastków wnosimy na plantację wraz ze słomą? – skład chemiczny

Po zbiorze truskawek słomę usuwa się z plantacji lub miesza ją z podłożem za pomocą specjalnej maszyny (glebogryzarki), aby uległa rozkładowi w glebie. Drugi sposób jest korzystniejszy, bo pozwala wzbogacić stanowisko w materię organiczną oraz pierwiastki pochodzące z mineralizacji słomy. Jednak najlepiej zastosować przedtem nawożenie azotowe w dawce 5 – 10 kg N na tonę słomy, aby ułatwić jej rozkład.

Słoma stosowana do ściółkowania plantacji jest materiałem bogatym w różne składniki mineralne, przede wszystkim potas, który ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego owocowania roślin sadowniczych. Prócz makroelementów, zawiera również mikropierwiastki (bor, miedź, mangan, molibden i cynk), którymi wzbogaca stanowisko.

Przybliżony skład chemiczny słomy zbożowej oraz rzepaczanej przedstawia tabela 1. Jak wynika z pokazanych danych, słoma rzepaczana jest znacznie bardziej wartościowym materiałem nawozowym od słomy zbożowej. Zawiera ponad dwa razy więcej azotu, o 2/3 więcej fosforu, o 3/4 więcej potasu oraz o 79% więcej magnezu. Posiada korzystniejszy stosunek węgla do azotu, dzięki czemu w mniejszym stopniu zubaża stanowisko w azot. Problemem są jednak samosiewy, o czym wcześniej wspomniano.

Tab. 1. Przybliżona zawartość makroelementów w słomie zbożowej i rzepaczanej oraz stosunek węgla do azotu.

Przyjrzyjmy się jeszcze zawartości mikroelementów w słomach, którą przedstawiono w tabeli 2. Jeśli chodzi o bor, czyli mikropierwiastek najczęściej występujący w niedoborze w polskich warunkach produkcji rolniczej, zdecydowanie lepiej wypada słoma rzepaczana, która zawiera prawie cztery razy więcej tego składnika.

Tab. 2. Zawartość mikroelementów w słomie żytniej i rzepaczanej [Maćkowiak, 1998].

Termin i sposób ściółkowania plantacji truskawek

Ściółkowanie przeprowadza się tuż przed kwitnieniem lub pod koniec kwitnienia (gdy przekwitnie już 80% kwiatów). Należy zdążyć przed położeniem się owocostanów na ziemi. Zużywa się ok. 2 – 5 t słomy. Trzeba rozrzucić ją równomiernie na polu warstwą przynajmniej 10 - centymetrową. Słomę rozrzuca się w międzyrzędzia, a następnie podściela pod rośliny, aby ich kwiatostany (późniejsze owocostany) znajdowały się ponad słomą. Dużym ułatwieniem pracy na wielohektarowych plantacjach są ścielarki do słomy.

Związane z tematem

Truskawki po zimie - pierwsze prace na plantacjach

W którym systemie prowadzić truskawki: rzędowym, rzędowo - pasowym czy zagonowym?

Walka z chwastami na nowo założonych plantacjach truskawek