Mieszanie chlorku wapnia z fungicydami a skuteczność dokarmiania owoców

W towarowej produkcji deserowych jabłek i gruszek nie obędzie się bez dokarmiania owoców wapniem. Drzewo zaopatruje zawiązki zbyt niskimi ilościami wapnia, aby produkowane owoce miały dostateczną jędrność i wolne były od chorób fizjologicznych, takich jak rozpady miąższu czy gorzka plamistość podskórna. Konieczność opryskiwania zawiązków wapniem nie podlega dyskusji i w praktyce dotyczy każdej odmiany i każdej podkładki, jeżeli celem produkcji jest uzyskanie wysokiej jakości jabłek i gruszek na rynek deserowy, a nie na potrzeby przetwórstwa. Zwłaszcza, jeżeli owoce te planuje się dłużej przechowywać w chłodni. Niestety do ważnej praktyki dokarmiania zawiązków wapniem wciąż przywiązuje się w Polsce zbyt małą wagę, co może dziwić, biorąc pod uwagę, że dolistne nawozy wapniowe, takie jak najpowszechniej stosowany chlorek wapnia, są tanie i łatwo dostępne.

W praktyce sadowniczej rzadko wykonuje się zabiegi chlorkiem wapnia „solo”. Skuteczne zwiększenie zawartości wapnia w owocach wymaga bowiem co najmniej kilku opryskiwań. Dlatego najczęściej łączy się je ze środkami ochrony roślin, aby za jednym razem wykonać oprysk fungicydem i zaopatrzyć zawiązki w wapń.

Chlorek wapnia a skuteczność fungicydów

Pojawiają się wątpliwości, czy mieszanie nawozu z fungicydami nie obniża ich skuteczności w zwalczaniu grzybów patogenicznych? Niektóre substancje, takie jak kaptan, szybko ulegają rozkładowi w podwyższonym pH cieczy roboczej, dlatego do jej sporządzania zaleca się użytkowanie wody o pH niższym niż 7 (najlepszą trwałość kaptanu zapewnia pH wynoszące 5). Okres półtrwania kaptanu wynosi 32 h przy pH równym 5; 8 h przy pH równym 7 oraz zaledwie 10 min w pH 8. Stosując do oprysku wodę wodociągową o podwyższonym odczynie należy wypryskać ciecz roboczą możliwie najszybciej po jej sporządzeniu. Dezaktywacji w warunkach zasadowych ulega także mankozeb.

Czytaj więcej: Odczyn i twardość wody a skuteczność oprysku

Okazuje się jednak, że dodatek CaCl₂ w ilościach stosowanych do dokarmiania zawiązków wapniem nie podnosi odczynu cieczy roboczej na skalę, która mogłaby przyspieszyć rozkład kaptanu. Zazwyczaj jest to wzrost o ułamek jednostki (np. 0,1 – 0,3), co można łatwo zmierzyć we własnym zakresie przy pomocy pH-metru. Stoi to w zgodzie z opiniami sadowników, że nie obserwują oni zmniejszenia skuteczności zabiegów fungicydowych po sporządzeniu mieszaniny zbiornikowej z chlorkiem wapnia. Trzeba jedynie pamiętać o takim sporządzeniu mieszaniny, aby zarówno kaptan, jak i chlorek był dobrze rozpuszczony. Należy w tym celu wybrać preparat o dobrej rozpuszczalności, najpierw rozmieszać go w wodzie, a dopiero później dodać chlorek wapnia.

Fungicydy a skuteczność chlorku wapnia

Warto jednak spojrzeć na problem mieszania fungicydów z chlorkiem wapnia od odwrotnej strony – jaki wpływ ma zmieszanie CaCl₂ z fungicydem na wchłanianie wapnia przez zawiązki, a więc skuteczność dokarmiania tym pierwiastkiem?

Wyniki badań polowych prowadzonych w Niemczech mogą rzucić trochę światła na ten problem [Schlegel i Schonherr, 2004]. Oceniano w nich wchłanianie wapnia przez zawiązki jabłoni odmiany Golden Delicious z oprysku:

• chlorkiem wapnia (solo),
• chlorkiem wapnia z dodatkiem surfaktantu na bazie poliglikozydu alkilowego,
• chlorkiem wapnia z różnymi fungicydami, m. in. kaptanem, krezoksymem metylu, substancją z grupy triazoli.

Wyniki tych badań można w dużym skrócie streścić następująco:

1. Chlorek wapnia jest nawozem o stosunkowo niskiej skuteczności zaopatrywania zawiązków jabłek w wapń.
2. Większą zdolnością do wchłaniania wapnia charakteryzowały się zawiązki młodsze (55 dni po pełni kwitnienia).
3. Na 125 dni po pełni kwitnienia zawiązki wchłaniały zaledwie 6% wapnia z oprysku chlorkiem wapnia solo. Dodatek surfaktantu znacznie zwiększył ilość wapnia trafiającą do owoców (do 33%).
4. Na 125 dni po pełni kwitnienia zawiązki wchłaniały 6% wapnia z mieszaniny CaCl₂ z krezoksymem metylu oraz 10% wapnia z mieszaniny CaCl₂ z kaptanem lub triazolami.

Wnioski, które można wyciągnąć na podstawie badań są takie, że:

1. stosowanie surfaktantu do oprysków chlorkiem wapnia solo czy też w mieszaninie z fungicydami podnosi skuteczność zabiegu – do zawiązków trafia wtedy więcej pierwiastka. Nie może to być jednak każdy surfaktant, gdyż niektóre produkty tworzą kompleksy z jonami wapnia, dodatkowo pogarszając ich wchłanianie przez owoce.
2. Z uwagi na niską wydajność pojedynczych zabiegów, skuteczna strategia zaopatrywania zawiązków w wapń przy pomocy chlorku wapnia wymaga przeprowadzenia wielu oprysków.
3. Mieszanie CaCl₂ z triazolami, kaptanem i krezoksymem metylu nie pogarsza wchłaniania wapnia przez zawiązki w porównaniu z nawozem stosowanym solo.

Związane z tematem

SUSZA a chlorek wapnia na poprawę jędrności jabłek i gruszek